Eigen Initiatief
Schooladvies: welke rol speelt het schooladvies in kansen(on)gelijkheid in het onderwijs?
Schooladvies
Schooladvies is een ontwerpend onderzoekstraject waarin leerlingen, docenten, opvoeders en social designers samen werken aan een ‘kansengelijk’ schooladvies.
De kansen-verdeelsleutel
Iedere leerling in het Nederlandse onderwijssysteem krijgt bij het verlaten van de basisschool een schooladvies ‘cadeau’. De een loopt weg met een ‘ticket’ naar het VWO, de ander mag naar de HAVO en weer een ander ‘slechts’ naar het VMBO. In het dagelijks taalgebruik refereren we ook met ‘hoog’ en ‘laag’ aan de verschillende adviezen. En dat is niet gek, want het ene advies opent meer deuren in de studieloopbaan van een kind dan het andere. Maar, wat zijn eigenlijk de consequenties van deze ‘(semi-bindende) hoog-laag verdeelsleutel’ van leerlingen met het oog op kansengelijkheid? En kan het ook anders?
Momentum is er zeker, als het gaat om kansen(on)gelijkheidsvraagstukken in het Nederlandse onderwijs. Vrijwel dagelijks wordt via verschillende media gepubliceerd over ‘structurele onderadvisering bij lagere sociaal-economische klassen’ of ‘de broodnodige herwaardering van praktisch opgeleiden in de Nederlandse samenleving’. Ook in de politiek leeft het. Op 14 maart 2022 beschreef Dennis Wiersma in een brief aan de kamer zijn missie: ‘Dat ieder kind het beste uit zichzelf kan halen’. Hierin wordt er stevig ingezet op ‘kansrijk adviseren’.
Als social design bureau begeven we ons dagelijks in het hart van maatschappelijke vraagstukken. Naast media aandacht en politiek momentum, geloven wij dat dit vraagstuk geholpen kan zijn bij een actiegerichte aanpak en experimenterende houding, waarin we samen met de doelgroep toewerken naar passende oplossingen.
Schooladvies pilot basisscholen
We werken samen met twee Rotterdamse basisscholen aan een ontwerpend onderzoekstraject. In deze kleinschalige pilot onderzoeken we met docenten, opvoeders en leerlingen hoe het thema ‘schooladvies’ leeft, op welke manier het schooladvies bijdraagt aan kansen(on)gelijkheid en welke behoeften er spelen rondom dit thema. Dit doen we aan de hand van een reeks interventies, die zowel inzichtrijke resultaten opleveren als potentieel van toegevoegde waarde zijn voor de leerlijnen van deze scholen. Een voorbeeld van zo’n interventie is de werkvorm ‘Advies aan jezelf’ voor leerlingen van groep 7 en 8.
“Het inzetten van de workshops en folders draagt bij aan de kennis en zicht op het advies bij zowel leerlingen als ouders. Zo hopen we een stukje zenuwen rondom de adviezen weg te nemen.”
Leerkracht groep 8, Rotterdamse basisschool
Kim van Veldhuizen en Jens Gijbels
“Om in twee weken tijd met internationale studenten het Nederlandse onderwijssysteem te doorgronden en suggesties te doen over hoe het anders kan, was best uitdagend. We ontdekte juist dat de verschillende achtergronden en ervaringen van de studenten soms ook tot frustratie en verbazing over het Nederlandse systeem leidden. Dit was een mooi vertrekpunt om te kijken hoe het anders kan. De suggesties van onze studenten gingen dan ook vooral over een meer humane aanpak; geef ze meer ruimte, laat ze langer exploreren, geef ze tijd. Voor ons ook erg verfrissend; wij zijn namelijk gewend aan dit systeem en zouden niet zo snel zo fundamenteel kijken naar de basis van het model dat we voeren.”
Samenwerken?
We reflecteren graag op onze onderzoeksresultaten en ideeën met onderwijsdeskundigen, experts op het gebied van kansen(on)gelijkheid en andere voorvechters van een kansen-gelijk-klimaat in het Nederlandse onderwijs. Daarnaast zien wij kansen voor het opschalen van deze pilot. Hierin bundelen wij graag onze krachten met onderwijsinnovators. Word jij hier enthousiast van? Neem dan contact op!
Fasen
-
Maart 2022
Fase 1
Start onderzoek
-
Juni 2022
Fase 2
1e pilot op Rotterdamse basisschool
-
Juli 2022
Fase 3
Summer School Fundamentals Academy
-
Oktober 2022
Fase 4
2de pilot op Rotterdamse basisschool
