Amsterdam Museum
Inclusieve samenleving: Wat is de toekomst van de Gouden Koets? Een kwalitatief onderzoek langs alle provinciën.
Zonder twijfel is de Gouden Koets één van de meest spraakmakende historische objecten in Nederland. Het koninklijke rijtuig staat symbool voor het in 125 jaar ingrijpend veranderde koninkrijk en was als object getuige van belangrijke gebeurtenissen in de 20ste en 21ste eeuw. Maar de maatschappij verandert. Wat voor invloed heeft dat op de toekomst van de Gouden Koets? Om dat met de inwoners van Nederland te achterhalen ontwikkelden we een onderzoeksinstallatie waarmee we alle 12 provinciën bezochten.
Publieke discussie
Waar de publieke discussie zich eerst – via de koets – op het instituut van de monarchie richtte, zien we de laatste jaren een verplaatsing. De Gouden Koets is steeds meer een terugkerend onderwerp in het debat over controversieel erfgoed – een discussie die via televisie, radio en kranten wordt gevoerd door (kunst)historici, politici, activisten en opiniemakers en op social media vooral ook door burgers zelf. In deze meer recente ontwikkeling spitst het gesprek zich vaak toe op het omstreden panel Hulde der Koloniën – volgens sommigen een verheerlijking van het koloniale systeem waarin Nederland hardhandig de scepter zwaaide over Indonesië, Suriname en de Antillen. Maar er is ook een ander geluid. Er zijn ook mensen die goede herinneringen hebben aan ons cultureel erfgoed en willen dat dit behouden blijft.
Kwalitatief onderzoek: Volksraadpleging
De uiteenlopende ervaringen rondom de Gouden Koets zorgen ervoor dat het koningshuis in een lastig parket zit – blijven rijden met de koets is een statement; het in een museum plaatsen ook. En dat terwijl het koningshuis er voor alle Nederlanders is. Idealiter worden dus alle meningen gehoord. Om nieuwe perspectieven te bieden voor de toekomst van de Gouden Koets ontwikkelden we daarom voor het Amsterdam Museum een onderzoeksmiddel waarmee Nederlanders respectvol en genuanceerd geraadpleegd kunnen worden. Welke verhalen zijn er nog niet verteld? Welke perspectieven ontbreken? Welke stemmen worden niet gehoord? En wat kan beter anders worden gepresenteerd?
Deelnemer installatie
“Ik hou van de Gouden Koets! Dat hóórt bij Nederland, zoiets doe je niet weg.”
Mobiele onderzoeksinstallatie
De onderzoeksmiddelen zijn zo ontwikkeld dat het een genuanceerde nationale dialoog over de Gouden Koets faciliteert. Fan van het voertuig? Dan zou je je mening net zo goed moeten kunnen ventileren als wanneer je fel tegenstander bent. Om tot een genuanceerd dialoog te komen zorgt de installatie ervoor dat je een medium kan kiezen dat bij je aansluit (gesprek, video, audio of analoog) en breken we het dialoog op in kennisdeling, associaties, mening en advies. Op die manier nodigen we Nederlanders met de onderzoeksinstallatie niet alleen uit tot het delen van persoonlijke ervaringen, maar vragen we ook om advies. Wat zou je doen als je de koning zou zijn? Hoe vertegenwoordig je dan al die uiteenlopende meningen? Met deze installatie en een begeleidend onderzoeksteam trok het Amsterdam Museum een jaar lang door Nederland, waarbij alle provincies werden bezocht en het publiek actief uit werd genodigd om deel te nemen.
Goudenkoets.nl
Om de reacties zowel inzichtelijk te maken voor de medewerkers van het Amsterdam Museum als voor een breed geïnteresseerd publiek, ontwikkelden we het platform goudenkoets.nl. Op deze website wordt een selectie van de reacties samengebracht. Zo kan antwoord worden gegeven op vragen als: Welke kijk hebben de Nederlanders uit de 21ste eeuw op de Gouden Koets? In hoeverre verschilt dit bijvoorbeeld per generatie of per provincie? Welke overeenkomsten zijn er tussen verschillende gemeenschappen te vinden?
Tentoonstelling: De gouden koets
In 2021 vond de tentoonstelling De Gouden Koets plaats in het Amsterdam Museum. Normaal gesproken worden tentoonstellingen voornamelijk binnenskamers ontwikkeld aan de hand van de kennis van curatoren en tentoonstellingmakers. Dankzij de mobiele onderzoeksinstallatie is een participatief tentoonstellingsconcept ontstaan. Door in de mobiele onderzoeksinstallatie al aan het publiek te vragen waar ze nieuwsgierig naar zijn en welke vragen beantwoord moeten worden, ontstond een bijzondere wisselwerking met de ontwikkeling van de tentoonstelling. Het kwalitatief onderzoek vormde zo tegelijkertijd een participatief publieksonderzoek, bewustwordingscampagne én maatschappelijke verbinder ineen.
Testimonial: Maurice Seleky
“Het Amsterdam Museum heeft een zeer prettige samenwerking gehad met Afdeling Buitengewone Zaken rondom onze tentoonstelling De Gouden Koets. We hebben samen met het bureau een prachtige mobiele onderzoekinstallatie ontwikkeld waarmee we een kwalitatief publieksonderzoek hebben verricht in alle provinciehoofdsteden van Nederland. Hun creativiteit en het vermogen om concepten ook om te zetten in praktische social design-toepassingen waren cruciaal bij de totstandkoming van dit project.”
Deelnemer installatie
“De toekomst van de Gouden Koets? Zet hem lekker in het museum, die hoef ik nooit meer te zien!”
Resultaten
Binnen dit traject hebben we het volgende gerealiseerd
-
Onderzoekende, multimediale en toegankelijke onderzoeksinstallatie die bij een breed publiek inzichten ophaalde over de toekomst van de Gouden Koets.
-
Online platform goudenkoets.nl als medium om verschillende inzichten te delen.
