Lerend werkend
Lerend werken stelt als doel dat alle leden van een ontwerpteam gezamenlijk in een traject blijvend leren over wat er speelt, wat er nodig is en wat de belangrijke betrokkenen te zeggen hebben.
Lerend werken is de basis van elk ontwerpproces. Gezamenlijk ontdek je de context en inzichten die je vraagstuk verhelderen en zet je al lerende stappen richting oplossingen. Het is voor ontwerpteams dé manier om verandering teweeg te brengen in een veranderlijke situatie. Veel organisaties stimuleren verandering door een cognitieve of onderhandelingsaanpak. Er is geen goed of fout, al werkt deze lerende aanpak het beste voor succesvolle innovatietrajecten. Lerend werken zorgt ervoor dat alle relevante belanghebbenden deelnemen aan het ontwerpproces en de doorontwikkeling en implementatie ervan.
Wat is lerend werken?
Lerend werken is een manier van werken waarbij gezamenlijke ontdekking en kennisdeling voorop staat. Het is bij uitstek non-hiërarchisch, omdat het iedereen gelijkwaardig in staat stelt kennis tot zich te nemen en te delen met elkaar. Het is als een schoolklas waarbij iedereen zowel de leerling als de docent kan zijn. Het lerende werken is de motor voor verandering: de kennisontwikkeling zorgt voor ontwikkeling van inzichten en uitkomsten.
Je kunt leren over inhoudelijke kennis, maar ook vaardigheden, methoden en tools. Het aanleren van een bepaalde mindset valt ook onder lerend werken. Wat er precies geleerd dient te worden, hangt af van het traject of programma waaraan gewerkt wordt.
Lerend werken doen wij op een organische wijze. Dat betekent dat we het niet in een vast stramien van lessen gieten, maar streven naar continue uitwisseling. Zoals een beek die stroomt, waarbij wij obstakels voor het leren uit de weg nemen. Wanneer wij bijvoorbeeld expertgesprekken voeren, doen we dit altijd met het gehele kernteam, bestaande uit een aantal designers en een aantal interne collega’s. We doen vervolgens een gezamenlijke analyse en creëren we op die manier een leermoment voor iedereen.
De belangrijkste voorwaarden voor succesvol lerend werken
- Een open houding van het hele team om te willen leren;
- Een non-hiërarchische structuur;
- Scherpte op het blijven communiceren en het delen van opgedane kennis;
- Het proces is ingericht om gezamenlijk te kunnen leren. Onderzoeken worden bijvoorbeeld gezamenlijk uitgevoerd of tenminste gezamenlijk teruggekoppeld;
- Iedereen denkt mee over welke kennis er voor de volgende stap nodig is en wie er daarvoor bij moet worden betrokken.
Wat zijn de voordelen van lerend werken?
-
Geen enkel perspectief bezit alle wijsheid. Door perspectieven op elkaar te laten voortbouwen, krijg je zicht op het hele systeem.
-
Als groep ben je adaptief aan veranderende omstandigheden tijdens een traject. Het is vergelijkbaar met een zwerm vogels, die op elkaars beweging reageren.
-
Het gaat niet om zenden, maar om interactie met elkaar. Hierdoor zijn alle betrokkenen op de hoogte en ook gemotiveerd om op de hoogte te blijven.
-
Lerend werken versterkt het empathisch vermogen van het team. Door elkaars standpunten te leren kennen, leer je gezamenlijk.
-
Door steeds opnieuw te leren van experimenten maar ook van nieuwe bronnen, werk je op iteratieve manier aan een steeds scherper wordend antwoord op je vraagstuk. Iteratief werken is voordelig omdat het zorgt voor een stapsgewijze aanpak die risico op grote investeringen in niet-werkende oplossingen vermijdt.
-
Het lerend werken gaat uit van snel uitproberen, foutieve aannames ontdekken, daarvan leren en bijsturen. Doordat iedereen meehelpt met het leren vormen we gezamenlijk één collectief brein. Hierdoor komen we sneller tot waardevolle veranderingen die bovendien door de groep gedragen worden.
-
De modus van lerend werken zorgt ervoor dat we iedereen zich ervan bewust is dat we nooit uitgeleerd zijn. We kunnen op die manier blijvend reageren op een veranderende wereld en blijvend voorop lopen. Zodat het proces niet plotseling stokt.
Wat levert het lerend werken op?
Zelfsturende werknemers
De teams die middels lerend werken aan de slag gaan zijn zelfsturend en houden hun eigen kennis op peil.
Van incidenteel naar intentioneel leren
We doen vaker en repetitief kennis op in plaats van dat we alleen op gezette momenten leren. Het voordeel hiervan is dat het blijft hangen.
Actieve leercultuur
Efficiënte leercultuur waarbij nieuwe kennis wordt opgedaan en direct wordt geïmplementeerd. Dit uit zich in de projecten waarbinnen de teams werken, maar druppelt ook door naar de rest van de organisatie.
Snelle implementatie van nieuwe kennis en vaardigheden
Niet alleen wordt kennis opgedaan, het wordt ook direct ingezet. Vanuit die implementatie wordt ook weer geleerd.
Bewust en georganiseerd vaardigheden inzetten
We zetten vaardigheden in de groep zo in dat organisch leren kan plaatsvinden. Waarbij er soms iemand tijdelijk wordt ingevlogen wanneer een vaardigheid van buitenaf nodig is voor een bepaalde periode.
Door lerend te werken wordt je een lerende organisatie
Daarmee kan je als organisatie snel(ler) inspelen op nieuwe vragen uit de maatschappij. Dat zie je bijvoorbeeld bij de coronacrisis: als je eerst gaat leren hoe je een experiment op moet zetten voor festivals dan haalt de realiteit je in.
Eigenaarschap
Werknemers worden beter betrokken bij leerdoelen en vaardigheidsontwikkeling. In plaats van dat leertrajecten voor ze uit worden gestippeld kunnen ze er zo zelf (meer) richting aan geven.
Grensoverschrijdende blik
Het lerend werkend in een divers team voorkomt dat er binnen één koker naar inzichten en aanknopingspunten worden gezocht. Vele verschillende perspectieven geven veranderingen die binnen een netwerk gedragen worden.
Lerend werken met Afdeling Buitengewone Zaken
Dat kan door een nieuwe aanpak te ontwikkelen voor een maatschappelijk vraagstuk. We vangen niet alleen vissen, we leren anderen ook te vissen.
