Gemeente Breda, Graphic Matters
Minder digitaal: De publieke ruimte in Breda zo inrichten dat jonge mensen elkaar kunnen ontmoeten.
De mobiel als fopspeen
Ruim een kwart van de jongeren in Breda geeft zelf aan minder tijd op hun telefoon door te willen brengen. Tegelijkertijd vinden zij dit moeilijk om in hun dagelijkse leven te realiseren. Daarom richtten de gemeente Breda en Graphic Matters samen een vierjarig programma op om digitale balans in de stad te brengen. Zo hopen zij dat er in de stad Breda weer ruimte ontstaat voor ontmoeting.
Digitale balans volgens wie?
Hoe kan de publieke ruimte jongeren uitnodigen en ondersteunen om minder tijd aan hun telefoon te besteden? Wanneer het over jongeren en mobielgebruik gaat, wordt het gesprek snel bepalend: jongeren zitten nu eenmaal te veel op hun telefoon en moeten dat minder doen. Maar waarom gebruiken zij hun mobiel zo graag? Dat is een veel interessantere vraag. Met deze vraag als basis gingen we met jongeren in gesprek over hoe zij zelf kijken naar hun telefoongebruik. Door middel van straatonderzoek en workshops tijdens CKV lessen hebben we goed in kaart gebracht waar jongeren daadwerkelijk behoefte aan hebben.
Ruimte maken voor jongeren
Twee dingen zijn duidelijk geworden door dit onderzoek: jongeren willen continu in contact zijn met elkaar én hebben een constante behoefte aan prikkels. Op social media vinden zij de geniale combinatie van beiden. Het telefoongebruik van jongeren gaat dus eigenlijk over het beantwoorden van basale behoeften, niet over een expliciete interesse in mobiele apps.
Als je er op die manier naar kijkt is het opeens duidelijk dat de publieke ruimte totaal niet ingericht is op jongeren. Er zijn weinig prikkels, alles is goed georganiseerd en gericht op structuur. Huidige ontmoetingsplekken voor jongeren zijn schaars en als ze bestaan, voornamelijk ontworpen met een nadruk op hufterproof zijn.
“Het kost gewoon meer moeite als je iedereen op dezelfde tijd, plek samen moet krijgen. Dus dan is je telefoon makkelijker.”
Experimenteren in de stad
Wij zijn op zoek gegaan naar nieuwe mogelijkheden. Waar liggen die? En wat zou een nieuwe type vormgeving voor de publieke ruimte kunnen zijn die ook bij jongeren aanslaat?
De behoefte aan prikkels is het startpunt geweest van een eerste exploratie om te onderzoeken hoe de publieke ruimte meer spontaniteit en verwondering kan bieden aan jongeren – naast die op hun scherm. Hiervoor hebben we verschillende hulpmiddelen in de stad geplaatst waar mensen aan konden zitten om de ‘nutteloze’ handeling van aan je mobiel zitten na te bootsen. Zo hingen er blokken oase in het park waar je vormen in kon drukken met je vingers. Ook bevestigden we kleine draaibare blokjes aan banken om mee te spelen.
Zou chill zijn
Jongeren weten dus vaak zelf heel goed wat ze wel of niet leuk vinden. Via een online campagne (‘zou chill zijn’) hebben we daarom een enquête onder jongeren in Breda gedeeld. Wat maakt de ene plek wel geschikt om met je vrienden te hangen, en de andere plek niet? Als we beter weten wat een chillplek goed maakt, kunnen er in steden meer van dit soort plekken gemaakt worden. Op deze manier kan er dan gemakkelijker meer fysieke ontmoeting onder jongeren plaatsvinden. Het is interessant om te merken dat wanneer we het jongeren zelf vragen, zij veel goede input hebben voor concrete aanvullingen op dat soort plekken. Bijvoorbeeld: “Je moet ook een zitplaats hebben die tegenover of schuin naast de bankjes staat, zodat je als een soort halve cirkel kan zitten.” Dit laat zien dat jongeren zelf heel goed weten wat ze nodig hebben voor een goede chillplek. Die eigen input nemen we mee in de vormgeving van dit soort plekken.
Van de straat naar het systeem
Binnen dit ontwerp hebben we het perspectief omgedraaid en zijn we dicht bij de ervaring van jongeren zelf gebleven. Tegelijkertijd is het gelukt om het belang van hun perspectief ook bij de gemeente te laten landen. Op deze manier maken we een vertaling van wat leeft op straat naar systeemveranderingen. Binnen de gemeente herkennen de afdelingen Ruimte, Speelbeleid en Beheer de urgentie van het thema. Onze onderzoeksresultaten worden vanaf nu meegenomen in nieuwe beleidsvoorstellen.
Een eerste handreiking
Het creëren van ontmoetingsplaatsen voor jongeren blijkt binnen meerdere overheidsorganisaties een probleem dat hoog op de agenda staat, maar waar nog weinig concrete handvatten aan gegeven zijn. Ons onderzoek biedt een eerste handreiking voor tastbare oplossingen. Vervolgonderzoek dat samenwerkt met jongeren is daarna zeker nodig. Het is een gesprek dat blijvend gevoerd moet worden. Daarom praten we praten graag met organisaties over onze inzichten om zo een stap verder te komen.
Marieke Beekers-Meijer
“Afdeling Buitengewone Zaken laat ons steeds weer inzien dat je met de doelgroep moet denken (en doen) in plaats van over de doelgroep te spreken. En niet 10 stappen voorwaarts maar onderzoekend, iteratief, op basis van de inzichten die je onderweg opdoet. En het vertalen naar een prototype of conversation pieces maakt het zichtbaar, tastbaar, voedt het voorstellingsvermogen en de verbeeldingskracht.”
Resultaten
Aan de hand van ontwerpend onderzoek hebben we het volgende gerealiseerd
-
Inzicht in het ‘waarom’ van mobielgebruik bij jongeren.
-
Experimenten in de publieke ruimte, in samenwerking met jongeren
-
Onderzoeksrapport met inzichten ten behoeve van speelbeleid
-
Installatie fysieke vertaling van inzichten op festival PRET & bij gemeente afdeling Ruimte in gebruik voor vervolgonderzoek
